CUENTO ANDINO

^{Wallatamanta y atuqmanta}

Huk p’unchawsi wallata irqinkuna chupaykusqa qucha patapi puriykachaq kasqa. Mama atuqtaqsi, wallatata irqinkunatawan munapayaspa qhawasqa. Chaymantas, mama wallataman chimpaykuspa, kayhinata rimapayaykun: _Mamay wallata, ¡Ama hinachu kay!. Willariway. ¿Imaraykutaq wawachaykikunaq chakin munay pukaniraq?. Wallatataq, pay tukusqallaña, atuqta nin: _Wawachaykunaq pukaniraq chakichankunaqa, pari hallp’api, thullpa ukhupi wathiyasqaraykun. Qampis uñachaykikunata, munay chakichayuq kanankupaq wathiyarquy; t’uqyaqtintaq: ¡ay!, ¡ay!, ¡ay! nispa ninki. Atuqqa kusisqas: chhiqachá nispa wasinman, phawaylla kutin. Hinas uñankunata, pari hallp’a thullpa ukhupi wathiyarqun, t’uqyaqta uyarispataq _¡ay!, ¡ay!, ¡ay! nispa nisqa. Hinas, h u r n uma n t a u ñ a n k u n a t a y a n a l l a t a ñ a h u r q u s q a ; mancharikuymantas atuqqa qhaparin hinamanta nin _¡Maypitaq chay wallatari! nispa qucha patata utqalla purin. Wallataqa atuqta rikuspas qucha chawpiman waykuytakusqa. Hinas atuqqa wallatata hap’iyta munaspa unuta upyayta qallarin, sinchi muqch’isqanmantas wañuyninta tarin. Kayhinatas wallataqa, atuqta q’uqaykusqa.

 

Roxana Riveros Mitma